درباره فیلم بلند «جانباز» که با بی‌توجهی مسئولین در مرحله پیش تولید متوقف مانده است

سمیرا شاهیان | شهرآرانیوز - فیلم بلند «جانباز» که قرار بود به مشکلات قهرمانان دفاع مقدس و جانبازان اعصاب و روان بپردازد چندی است در مرحله پیش تولید متوقف شده است. علت تعطیل شدن مراحل ساخت اثری در ژانر دفاع مقدس که طرف داران خودش را هم دارد همان قصه تکراری نبود حمایت مالی و هزینه‌های تولید است. البته این بار باید بی اعتمادی مسئولان رادر بخش‌های مختلف به فیلم سازانی که قدم در راه ساخت فیلم بلند گذاشته اند و نخستین تجربه شان را از سر می‌گذرانند هم اضافه کرد.

علی شکوفه، در دانشگاه کارگردانی سینما خوانده است و تاکنون دو مستند با عنوان‌های «تا انتخابات» و «با خبرنگاران» (در پنج قسمت) را ساخته است که هر دو از شبکه‌های تلویزیونی پخش شده اند. او همچنین بیش از ۲۰ سال دست به قلم است و ۲ رمان چاپ شده به نام‌های «جن عاشق می‌شود» و «حرف‌های خودمانی» دارد. «یک عاشقانه ساده» نام رمان دیگری از این نویسنده و در دست چاپ است. در ادامه گپ و گفت ما با این فیلم ساز جوان مشهدی را می‌خوانید.

می‌خواستم ادای دینی به جانبازان کرده باشم

این نویسنده از روزی می‌گوید که قصد داشت با فیلم نامه‌ای پلیسی پا در عرصه ساخت فیلم بلند بگذارد: مدنظرم بود یک فیلم پلیسی بسازم، و به دیدار یکی از معاونان سازمان صداوسیمای خراسان رضوی رفتم و او به من پیشنهاد داد فیلمی در ژانر دفاع مقدس تولید کنم. پیشنهاد خوبی بود، زیرا پدرم جانباز اعصاب و روان است و مشکلاتش را با پوست و گوشت و استخوان درک کرده ام و می‌خواستم ادای دینی به این قشر کرده باشم. فیلم نامه را نوشتم و پروانه ساخت آن را هم دریافت و کار‌های مقدماتی تولید را شروع کردم. بنا بود بعضی نهاد‌ها از این فیلم نامه حمایت کنند. چندی بعد فیلم نامه را پیش همان فرد بردم، اما حمایت‌ها فقط در حد حرف بود.

او می‌گوید: متأسفانه بعضی نهاد‌های متولی که به نوعی ارتباط مستقیم با موضوع جانبازان هم دارند از این فیلم حمایت نکردند. سال ۱۳۹۸ فیلم نامه را به اداره کل بنیاد شهید بردم و با مدیر کل آنجا صحبت کردم. او درخواست من را به معاون فرهنگی اداره ارجاع داد و در نهایت از آنجا من را پیش کارشناس جوانی فرستادند که پاسخ داد از این دست کار‌ها انجام شده است. این در حالی است که در استان ما فیلم بلند درباره جانبازان اعصاب و روان ساخته نشده است و هرچه هست مستند و فیلم کوتاه است.

خودرو شخصی هزینه پیش تولید فیلم

به گفته این کارگردان ساخت آثار نمایشی بلند هزینه‌های بالایی دارد. او می‌گوید: فیلم بلندی که ما مدنظر داریم بسازیم، دست کم ۶۰۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان هزینه دارد. برای همین خودرو شخصی ام را برای هزینه‌های پیش تولید این فیلم فروختم. جمع زیادی از عوامل هم که پای کار آمدند به خاطر عرقی که به ژانر دفاع مقدس دارند یا افتخاری حضور پیدا کردند یا تخفیف زیادی برای من قائل شدند.

انتخاب بازیگران استانی

علی شکوفه، درباره انتخاب بازیگران می‌گوید: قصد داشتیم یکی از بازیگران شناخته شده را برای نقش اول انتخاب کنیم، اما احساس کردیم آشنا بودن مخاطبان با چنین بازیگری، ما را از هدفمان که پرداختن به زندگی جانبازان اعصاب و روان است دور می‌کند؛ بنابراین تصمیم گرفتیم یکی از بازیگران با تجربه و حرفه‌ای استان را انتخاب کنیم و به استاد احمد ریحانه به عنوان نقش اصلی رسیدیم. نوشین نوروززاده هم در این فیلم حضور خواهد داشت. همچنین از علی انوریان یکی از استادان فیلم نامه نویسی درخواست کرده ایم فیلم نامه را بازنویسی کند تا اثری فاخر تولید کنیم.

به گفته این کارگردان، جانبازان دفاع مقدس چند دسته هستند؛ کسانی که نقص جسمی دارند، کسانی که شیمیایی شده اند و کسانی که شاید در ظاهر سالم باشند، اما از نظر روحی و روانی آسیب زیادی دیده اند، این افراد جانبازان اعصاب و روان هستند. او می‌گوید: پدرم با ۱۵ درصد جانبازی یکی از همین افراد است که سه بار در مناطق مختلف ازجمله جزیره مجنون مجروح شده است. او بار‌ها در بخش بیماران اعصاب و روان بیمارستان ابن سینا بستری شده است و مشکلاتش را از نزدیک دیده ام.

این مستندساز می‌گوید: یک فرد جانباز اعصاب و روان زیر ۲۵ درصد، فقط مستمری ناچیز و بیمه دارد. نداشتن شغل برای این افراد که درگیری‌های عصبی زیادی با اعضای خانواده دارند یک مسئله بزرگ است و من تلاش کرده ام در فیلم نامه به این موضوع بپردازم. جانباز فیلم من نمادی از دیگر جانبازان اعصاب و روان است که مشکلاتی دارند و حتی نمی‌توانند آن‌ها را بروز بدهند و کسی هم درکشان نمی‌کند.

او می‌گوید: فیلم «جانباز» قرار بود به عنوان یکی از فیلم‌های شاخص مشهد در جشنواره ملی فانوس شرکت داده شود، اما حمایتی از آن نشد که این اتفاق بیفتد. از آنجا که این فیلم به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس هم ارتباط پیدا می‌کند به آنجا هم مراجعه کردم. در نهایت کمک آن‌ها به اختصاص یک اتوبوس برای رفت و آمد ۲۵ نفر از عوامل فیلم به محل فیلم برداری ختم شد. شهرداری وقت نیز بنا بود از این فیلم نامه حمایت کند، اما از آنجا که من تاکنون فقط مستند ساخته ام و نخستین بار است ساخت فیلم بلند را تجربه می‌کنم گفتند حمایت نمی‌کنیم.

به باور او نهاد‌های متولی به فیلم سازان جوان که اولین تجربه ساخت فیلم بلند را پشت سر می‌گذارند نگاه خوبی ندارند: در بیشتر موارد به گونه‌ای رفتار می‌شود که تصور می‌کنیم باید ابراهیم حاتمی کیا باشیم یا پارتی داشته باشیم.